Geschiedenis
Concordia Tongeren : ontstaan en geschiedenis
In 1807 werd de "Société de Musique Tongres” opgericht.
In het reglement van deze maatschappij stond vermeld: ”De muziekvereniging heeft tot doel enerzijds het welzijn en een goede vriendschap en eendracht onder de leden te verzekeren, en anderzijds regelmatig concerten, bals en vermakelijkheden in Tongeren te verzorgen”.
Rond 1870 kwam er een woelige periode, met als gevolg een wending in de politiek, die zorgen baarde voor de vrijheid van godsdienst en onderwijs. Na een meningsverschil over de begrafenis plechtigheid van een bestuurslid werd op 10 mei 1874 een nieuwe katholieke kring Concordia ( Concordia Cercle
Catholique de Tongres) opgericht.. Binnen de schoot van deze katholieke kring ontstonden meerdere afdelingen. De muziekmaatschappij was de eerste en al op 10 januari 1875 werd de toneel afdeling "De Witte Lelie" boven het doopvont gehouden. Later volgden nog een symfonie, een zangkoor, een turn afdeling en nog andere afdelingen.
De muziekmaatschappij
Gesticht als fanfare op 12 mei 1874, fusioneerde de "Fanfaren" met de "Société des Fanfares Ambiorix". Dhr. Lenders, lokaal houder van Concordia, werd de eerste directeur van de fanfare en werd ook gelast met het geven van muzieklessen en met de opleiding van de jonge muzikantjes. Op 8 februari 1876 werd hij als directeur opgevolgd door Adrien Honhon, afkomstig van Glons. De nieuwe directeur volgde Nicolas Emile Laminne op als organist in de Collegiale van O.L.Vrouw. In juni 1892 overleed hij.
In 1892 werd dhr. Duysens, leraar aan het Conservatorium van Luik, directeur van de fanfare. Meer dan 50 jaar leidde hij met bekwame hand zijn muziekkorps. Reeds in 1895 was de bezetting zo uitgebreid, dat er "houtwerk" genoeg aanwezig was om als harmonie op te treden. In 1899, ter gelegenheid van de 25ste verjaardag van haar stichting, werd de harmonie tot "Koninklijke" gepromoveerd. In 1910 telde zij zevenenvijftig uitvoerende leden. Zij stelden zich niet tevreden met het geven van een paar concerten in hun lokaal, maar verleenden ook hun medewerking aan alle mogelijke feestelijkheden in de stad. Zij luisterden de parochieprocessies en de zevenjaarlijkse Kroningsfeesten op. Ook namen zij zelf het initiatief tot het inrichten van muziekfestivals, muziekwedstrijden en solistenconcours.
Dhr. Duysens overleed in 1942 en werd in 1943 opgevolgd door Jules Papy. Hem komt de grote verdienste toe dat hij onmiddellijk na de wapenstilstand in 1944 met de harmonie kon optreden. Hij had immers zorg gedragen voor de muziekinstrumenten en in zijn muziekschool had hij jonge muzikanten voorbereid en opgeleid voor spoedige indiensttreding in de rangen der harmonie. Jules Papy heeft aan zijn opvolgers een volwaardige harmonie nagelaten met geschoolde elementen. Hij werd op 28 november 1964 door het bestuur uit erkentelijkheid vereerd met de titel "Eerste ere-directeur van de Koninklijke Harmonie Concordia". Hij leidde de harmonie tot april 1956. Jean Jageneau werd voorzitter in 1944. Hij werd in 1966 opgevolgd door Raphaël Henry de Hassonville.
Als opvolger van Jules Papy viel de keuze op Joseph Vanderheyden van Luik, die op 12 mei 1956 kennismaakte met zijn muziekkorps.
Hij oogstte grote bijval met opvoeringen van operetten en dit samen met mevrouw Vanderheyden, die met veel geduld de solisten en de zangkoren voorbereidde en begeleidde. Hij leidde de harmonie naar grote successen - Wasserbillig, Zepperen - en legde de dirigeerstok neer na 15 jaar hard werk voor harmonie, symfonie en muziekschool.
Op 9 februari 1971 verscheen William Moermans, hoofdonderwijzer te Vlijtingen voor de eerste maal op het directiepodium van Concordia. Van bij de eerste contactname was directeur Moermans ingeburgerd midden zijn nieuwe korps.
In 1992 werd William Moermans opgevolgd door zijn zoon Tony Moermans. Deze was actief als voorzitter en dirigent. In 1994 werd hij opgevolgd als voorzitter door Edmond Nulens en in 1997 ruilde hij zijn directeursplaats in met Justin Mewissen.
Drie jaar later, in 2000, nam Danny Dielkens het dirigeerstokje over. Het avontuur riep Danny, en al heel snel, het zelfde jaar nog kondigde hij zijn ontslag aan en verhuisde in 2001 naar Australië. Jean Van der Meulen, een componist / arrangeur uit Maastricht volgde Danny meteen op.
In 2001 nam de toenmalige penningmeester, Mario Beelen, het voorzitterschap op zich.
In februari 2002 werden we verrast door het plotse overlijden van onze nederlandse dirigent, Jean Van der Meulen. Na een aantal proefrepetities, werd Jos Vanderhoeft gekozen als nieuwe dirigent.
Omdat in datzelfde jaar, 2002, onze huisvesting helemaal werd vernieuwd week de harmonie uit naar een tijdelijke locatie. Nadat de werken beëindigd waren besloten een aantal bestuursleden niet meer terug te keren naar Concordia, maar de vaste kern keerde terug naar het totaal verfraaide gebouw. We moesten op zoek gaan naar een nieuwe dirigent en voorzitter Tony Moermans toonde zich bereid het stokje tijdelijk weer ter hand te nemen totdat we een nieuwe dirigent zouden vinden. Peter Severijns nam de taken van voorzitter op zich. In 2005 besloten een aantal jonge muzikanten een onderafdeling te vormen. Zij kozen de naam Elckerlick, geïnspireerd door het jeugdhuis dat vroeger op het eerste verdiep van onze zalen gehuisvest was. Zij zorgden voor een leuke afwisseling tijdens onze concerten.
Tony Moermans bleef tot in 2006 op post. Enkele weken vóór ons eerste themaconcert werd een nieuwe dirigent gevonden. Kristof Smullenberghs nam het repertoire over, en wist ons op zeer korte tijd een andere stijl aan te meten. Dit themaconcert ‘De langste dag’, is de aanzet geweest voor een blijvend succes. Het combineren van zang, beeld en klank wordt tot op vandaag nog zeer gesmaakt door ons publiek.
In 2008 nam de toenmalige ondervoorzitter, Bert Tomsin, de taken van Peter Severijns over.
In de jaren daaropvolgend volgde het orkest onder leiding van Kristof Smullenberghs een strak schema met een lenteconcert bestaande uit twee delen. Het harmonieorkest nam doorgaans de eerste helft voor zijn rekening, gevolgd door een gastoptreden van een ander orkest of koor in het tweede deel. Dit gaf de harmonie voldoende tijd om zich grondig voor te bereiden op het jaarlijkse themaconcert in het najaar.
Veel muzikanten van de jeugdband Elckerlick verlieten het orkest in 2011 vanwege studieverplichtingen, wat uiteindelijk leidde tot de ontbinding ervan. Het aantrekken van jonge muzikanten werd tevens bemoeilijkt door het groeiende aanbod van alternatieve hobby's en sporten.
Het themaconcert van 2019 werd verplaatst naar januari 2020 omwille van haar complexiteit. Na dit concert werden de repetities stopgezet vanwege de Covid-19-pandemie. Deze pauze had een grote impact, waarbij sommige muzikanten andere interesses ontwikkelden en niet terugkeerden toen de repetities hervat mochten worden. Dit was ook zo voor dirigent Kristof Smullenberghs die enkele maanden later afscheid nam, waardoor het bestuur op zoek moest naar een nieuwe dirigent. Op 12 oktober 2021 trad Gilbert Coenegracht aan als dirigent, maar na enkele maanden bleken zijn ambities niet overeen te komen met de verwachtingen van de meeste muzikanten. Enkele weken voor de Kroningsfeesten van 2023 nam Coenegracht ontslag. Na een kort telefonisch gesprek met een kandidaat-dirigent uit de selectieproef na de pandemie stemde Jos Meynen, de huidige dirigent, meteen in en leidde het orkest naar nieuwe energie, met een behoorlijke stijging van het aantal aanwezigen tijdens repetities.
De Witte Lelie
Zoals gezegd werd na de muziekmaatschappij een toneelkring opgericht op 10 januari 1875.
De toneelkring werd vernoemd naar de “Rederijkerskamer De Witte Lelie” die reeds in de 16de eeuw aktief was in Tongeren.
Al in 1883 werd in zaal Concordia een toneelwedstrijd georganiseerd met een twintigtal deelnemende groepen uit Vlaanderen en Nederland. In die tijd was Nicolas Theelen (vader van Frans Theelen, stichter van Het Belang Van Limburg) regisseur. Hij was een van de oprichters. Men ging geleidelijk over tot vernederlandsing van het toneelleven dat in die tijd nog altijd Frans was.
Tussen 1890 en 1905 nam de Witte Lelie deel aan internationale wedstrijden en behaalde ze iedere keer eerste prijzen. Tot 1914 werd in de nieuw gebouwde zaal van Concordia gespeeld in de regie van Nicolas Theelen. Hij overleed tijdens de Eerste Wereldoorlog. De zaal werd door het oorlogsgeweld verwoest.
Na 1918 werden de activiteiten verplaatst naar zaal De Helm op de Grote Markt. In de jaren twintig nam Paul Theelen (broer van Frans) het bestuur over.
Tot de Tweede Wereldoorlog bleef het gezelschap zeer actief. Ieder Jaar werd o.a. een operette gespeeld.
Na de bevrijding werden de activiteiten terug opgestart onder impuls van Louis Roppe, toen advocaat en volksvertegenwoordiger, later gouverneur van Limburg.
De vertoningen gingen door in zaal Forum.
Tot 1956 bracht de Witte Lelie 72 vertoningen van 14 toneelstukken en 14 operettes.
In 1957 kwam de regie in handen van Raymond Swerts, toenmalig voorzitter van het Limburgs Toneelverbond. De Witte Lelie nam in dat jaar deel aan tornooien en behaalde verschillende prijzen. In 1958 werd in Concordia het 24ste Landjuweel georganiseerd.
In 1963 werd Theo Moens voorzitter. Hij oefende gedurende 25 jaar deze functie uit en hielp de groep doorheen de moeilijke jaren zestig. Hij was ook al die jaren de huisregisseur.
In 1988 nam Leon Vanhees de fakkel over als Voorzitter.
Hij en Mon Govaerts namen beurt om beurt de regie voor hun rekening. Leon regisseerde in november een klucht, Mon in maart (komische) thrillers en blijspelen. Zo bloeide de Witte Lelie tot 1999 onder hun kundige leiding.
In 2000 werd Thierry Houben tot Voorzitter gebombardeerd.
Na enkele pogingen met externe regisseurs, werd terug gegrepen naar het principe van huisregisseurs: Lieve Moens en Gilbert Hex namen deze taak afwisselend op zich.
Vanaf 2009 kende de Witte Lelie een moeilijke periode wat een paar jaar later leidde tot het – tijdelijk – stopzetten van haar activiteiten en opvoeringen.
Gelukkig kon in 2022 de groep terug opstarten onder impuls van François Mulleners, momenteel de drijvende kracht achter de VZW, met Lieve en Gilbert terug als huisregisseurs.
De voorbije 2 jaar heeft zich gelukkig veel nieuw volk gemeld, zowel om te spelen als om te helpen achter de schermen. De groep groeit in snel tempo. De toekomst van de Witte Lelie ziet er terug rooskleurig uit. Ze staan te popelen om in mei een luchtig middeleeuws wagenspel ten tonele te brengen voor het 150 jarig bestaan van de VZW. Er worden ook al volop voorbereidingen getroffen voor de productie van november. We beloven onze trouwe toneelliefhebbers te verwennen met een mooie klucht. Hopelijk komt u ook genieten.